آموزش تنظیمات روتر وای فای و راه اندازی صحیح آن

تفاوت مودم و روتر چیست؟

قبل از این که در مورد نحوه راه اندازی و تنظیم روتر توضیح دهیم قصد داریم یک بار برای همیشه، شبهات موجود در رابطه با این که مودم و روتر با هم یکی هستند یا با هم فرق دارند را برطرف کنیم. از این رو در ادامه به معرفی مودم و روتر پرداخته و تفاوت مودم و روتر را بیان کنیم.

مودم، روتر، سوئیچ، سرور و … از تجهیزات فیزیکی هستند که به منظور انتقال داده‌ها در بستر شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این میان، مودم‌ها دستگاه‌هایی هستند که برای اتصال کاربران خانگی به اینترنت مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دستگاه ها قادرند داده‌های دیجیتال را به داده‌های آنالوگ و بالعکس تبدیل کنند.

روترها به عنوان تجهیزات مسیریاب عمل کرده و مسیر انتقال داده‌ها را مشخص می‌کنند. تنظیمات روتر با تنظیمات مودم فرق داشته و باید برای اجرای این تنظیمات، مسیر مشخصی را طی نمود. برای درک بهتر عملکرد روتر به این مثال توجه کنید.

تمامی دستگاه‌هایی که در منزل شما به اینترنت وصل هستند به عنوان یک شبکه می‌باشند. حال تمامی دستگاه‌هایی که در همسایگی شما هستند نیز به یک سوئیچ وصل شده و شبکه‌ای به نام شبکه همسایه را تشکیل می‌دهند.

در این حالت زمانی که یکی از همسایه‌ها، داده‌ای را برای شما ارسال کند روتر وظیفه دارد مسیر انتقال این داده در شبکه همسایه‌ها و سپس در شبکه منزل، تعیین کرده و داده مورد نظر را به دستگاه شما انتقال دهد.

البته با توجه به پیشرفت‌هایی که امروزه در این صنعت به وجود آمده است، می‌توان دستگاه‌هایی را تهیه کرد که به صورت ترکیبی از مودم و روتر هستند.

مراحل راه اندازی و تنظیم روتر وای فای

راه اندازی روتر وای فای نیازمند آن است که مراحل مختلفی طی شود. در صورتی که این مراحل به صورت صحیح طی شوند و تنظیمات روتر به خوبی انجام شود، می‌توان از قابلیت‌های این دستگاه استفاده نموده و داده‌ها را به سرعت، انتقال داده و یا دریافت نمود.
این مراحل به شرح زیر هستند:

پیدا کردن محل مناسب

یکی از اولین اقداماتی که باید برای راه اندازی روتر انجام شود، خرید روتر و مودم مناسب است. در این حالت می‌توانید متناسب با نیازهای خود، مودمی مناسب انتخاب نموده و خریداری کرد. پس از خرید باید محل جای گذاری این دستگاه مشخص شود.

سعی کنید برای برخورداری از آنتن دهی مناسب، این دستگاه را در محلی باز و در فضای مرکزی منزل قرار دهید. در این شرایط خواهید توانست در هر قسمت از منزل، به راحتی به شبکه وصل شوید.

توجه داشته باشید که وجود دیوارها می‌تواند مانع از سیگنال دهی دستگاه در بخش‌های مختلف شود. در ضمن از قرار دادن مودم در کنار دیوارهای بزرگ، شیشه‌های دو جداره و اجسام آهنی خودداری کنید.

راه اندازی روتر

حال که محل مناسب برای قرار دادن مودم در منزل را پیدا کردید نوبت راه اندازی و اجرای تنظیمات روتر می‌رسد. برای راه اندازی این تجهیزات باید آن را به مودم وصل کنید. اتصال روتر به مودم با استفاده از کابل اترنت انجام شده و شرایط اتصال کاربران به شبکه wan را فراهم کند. پورت wan موجود بر روی روترها با رنگ خاصی مشخص شده و از دیگر پورت‌ها جدا می‌شود.

اگر این اتصال به درستی انجام شود، روتر آماده به کار بوده و می‌توان آن را روشن کرد. کاربران می‌توانند برای راه اندازی این دستگاه ها از نرم افزارها و اپلیکیشن های تهیه شده توسط سازندگان روتر استفاده کرده و آن را با نصب نرم افزار مورد نظر بر روی گوشی، راه اندازی کنند.

حال که برای راه اندازی روتر اقدام کردید باید نام کاربری و رمز عبور را وارد نمایید. به منظور دسترسی به این اطلاعات می‌توانید به جعبه و یا دفترچه راهنمای دستگاه مراجعه کنید. پس از وارد کردن این رمزها می‌توانید برای ارتقای سطح امنیت دستگاه، رمزها را مطابق خواست خود، تغییر دهید. پس از این مرحله، وارد صفحه‌ای جدید خواهید شد که اطلاعات لازم برای راه اندازی و تنظیم روتر روی مودم را از شما خواهد خواست.

نکاتی در مورد راه اندازی روتر

به منظور راه اندازی سریع و انجام تنظیمات روتر بهتر است به نکات یاد شده در ادامه این مطلب توجه کنید. با استفاده از این نکات می‌توانید بدون هیچ دردسری، دستگاه مورد نظر را راه اندازی نموده و تنظیمات آن را انجام دهید. این نکات عبارت‌اند از:

• استفاده از ویزارد راه اندازی روتر: توصیه می‌شود از ویزارد راه اندازی روتر برای شروع به کار دستگاه استفاده کنید. این بخش در واقع صفحه‌ای است که خلاصه‌ای از تنظیمات محبوب و کاربردی را در اختیار شما قرار می‌دهد. به این ترتیب می‌توانید رمز عبور، ssid و موارد دیگر را تغییر دهید.

• استفاده از کلید wps برای اتصال روتر به مودم: در صورتی که روتر را راه اندازی کنید خواهید توانست SSID دستگاه را بر روی شبکه‌های وای فای مشاهده نمایید. در این صورت برای اتصال به این دستگاه باید رمز عبور را وارد کنید. برای این که مجبور نباشید در هر نوبت، این رمز را وارد نمایید توصیه می‌شود دکمه wps را به کار برده و دستگاه و روتر را برای همیشه به هم وصل نمایید.

• استفاده از تنظیمات اتوماتیک: در صورتی که از نحوه راه اندازی و تنظیم روتر مطمئن نیستید می‌توانید از گزینه راه اندازی اتوماتیک استفاده کنید. این گزینه با نام Auto configuration در میان گزینه‌های تنظیمات فعال این دستگاه قرار دارد. به دلیل پشتیبانی این سرویس از DHCP، آدرس IP اختصاصی به کاربران شبکه ارائه می‌شود.

انتخاب فرکانس مناسب

یکی از دغدغه‌هایی که کاربران به هنگام اجرای تنظیمات روتر با آن مواجه می‌شوند انتخاب فرکانس مناسب است. اگر روتر شما از نوع تک بانده است، پس مشکلی در انتخاب فرکانس نخواهید داشت؛ اما اگر روتر منتخب از نوع دو بانده است احتمالاً در انتخاب فرکانس با مشکل روبرو شوید. البته آشنایی با روترهای چند بانده می‌تواند کار را برای شما تسهیل کند، زیرا در این حالت می‌توانید تشخیص دهید که کدام فرکانس با نیازهای شما تطابق دارد و در صورت نیاز می‌توانید انتخاب فرکانس مناسب را به خود دستگاه بسپارید.

برای درک بهتر این موضوع، بحث را به صورت بازتر توضیح می‌دهیم. چنانچه روتر منتخب شما از دو فرکانس 5 و 2.4 گیگاهرتزی پشتیبانی کند شاید با این سؤال مواجه شوید که استفاده از فرکانس 2.4 گیگاهرتزی بهتر است یا استفاده از فرکانس 5 گیگاهرتزی می‌تواند گزینه خوبی باشد؟

در انتخاب فرکانس کاری روتر باید به این موضوع دقت کنید که فرکانس 5 گیگاهرتزی برای فواصل نزدیک و فضاهای کوچک مناسب است، زیرا این فرکانس به دلیل طول موج کوتاه‌تر می‌تواند فضای کمتری را پوشش دهد. این در حالی است که فرکانس 2.4 گیگاهرتزی برای فضای بزرگ و پوشش دهی وسعت زیاد مناسب‌تر است؛ اما مشکلی که در مورد استفاده از این فرکانس وجود دارد این است که تعداد کانال‌ها در این فرکانس کم است؛ بنابراین می‌تواند به تراکم بالا در شبکه بیانجامد.

پیکربندی QOS

از دیگر مراحل تنظیمات روتر، پیکربندی Qos می‌باشد. این پیکربندی به منظور مشاهده ترافیک دریافتی و انتقالی و اولویت بندی آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این ترتیب کاربران قادر خواهند بود تا عملکرد سرویس‌های سرگرمی مانند بازی‌های آنلاین را به راحتی بهبود دهند.
به منظور اجرای تنظیمات این بخش باید به دنبال تب QOS باشید. این گزینه را فعال کنید تا بتوانید سرویس‌های مد نظر خود را به راحتی اولویت بندی نمایید. در ضمن با فعال سازی این گزینه می‌توانید به راحتی به نحوه تقسیم بندی پهنای باند میان کاربران مختلف نیز دسترسی داشته باشید.

تنظیم شبکه میهمان

از دیگر گزینه‌های تنظیم روتر روی مودم، تنظیم شبکه میهمان است. با فعال سازی این قابلیت می‌توانید داده‌های خود را دور از دسترس دیگران و در شبکه اختصاصی خود نگهداری نمایید. در صورت مراجعه به تنظیمات دستگاه مشاهده خواهید کرد که تنظیمات میهمان یا quest network به صورت پیش فرض به حال غیر فعال درآمده است.

برای تنظیم آن باید به صفحه کانفینگ روتر رفته و از طریق تنظیمات وایرلس، نام شبکه و رمز عبور را وارد کرده و تأیید نمایید. به این ترتیب قادر به انجام تنظیمات خواهید بود.

توصیه می‌شود در صورت فعال کردن این گزینه به صورت open، از روش رمزگذاری wpa2 برای شبکه وای فای اصلی استفاده کنید. در ضمن باید شبکه میهمان روتر را به باند 2.4 گیگاهرتز یا 5 گیگاهرتز محدود کنید. محدود کردن این شبکه به هر دو فرکانس، کار اشتباهی می‌باشد. انتخاب نوع باند و ساعاتی که افراد می‌توانند به شبکه وصل شوند نیز از ضروریات تنظیمات روتر در این بخش خواهد بود.

بررسی ترافیک شبکه

مشاهده ترافیک شبکه مورد استفاده به شما کمک می‌کند تا نقایص امنیتی شبکه را رفع کرده و پهنای باند کافی برای نرم افزارهای مختلف را در نظر داشته باشید.

برای تنظیمات این بخش می‌توانید به قسمت advanced settings مراجعه کنید. در این قسمت با انتخاب گزینه traffic monitor به فعال سازی نظارت بر ترافیک کمک می‌کنید. در این حالت کاربران می‌توانند بر ترافیک انتقال و همچنین دریافت داده‌ها، محدودیت‌هایی ایجاد نمایند.

تنظیم سرور FTP

دسترسی به سرورهای FTP از موارد دیگری است که توصیه می‌شود به هنگام تنظیم روتر روی مودم به آن توجه شود. این سرورها به کاربران کمک می‌کنند تا داده‌های بزرگ را به راحتی و بدون دخالت سیستم‌های ابری، انتقال دهند.

در صورتی که روتر شما حداقل دارای یک درگاه usb است می‌توانید از این سرورها استفاده کنید. برای استفاده از این سیستم باید از یک هارد اکسترنال متصل به روتر استفاده کنید تا اطلاعات را به طور کامل ذخیره سازی کند. در صورتی که این نوع ذخیره ساز usb را دارید آن را به درگاه مورد نظر وصل کنید. سپس به بخش تنظیمات دستگاه رفته و از میان گزینه‌های موجود، گزینه USB Storage یا USB Settings را انتخاب نمایید.

در حالت عادی، هارد اکسترنال و اطلاعات آن در اختیار کلیه اعضای متصل به شبکه قرار خواهد داشت؛ اما اگر تمایل دارید تنها خودتان به آن دسترسی داشته باشید باید در بخش تنظیمات آن، گزینه Admin – only را انتخاب کنید.

وارد کردن آدرس MAC

به منظور تکمیل تنظیمات روتر باید آدرس mac را در این دستگاه اجرا نمایید. منظور از آدرس مک، در واقع نامی اختصاصی برای هر کدام از دستگاه‌های متصل به شبکه می‌باشد.

برای این که تنظیمات مربوط به وارد کردن یا محدود کردن آدرس دستگاه ها را انجام دهید باید وارد بخش تنظیمات پیشرفته روتر شوید. در این بخش می‌توانید گزینه mac Filter را انتخاب کنید. در این بخش باید آدرس دستگاه ها را وارد نمایید.

برای دسترسی به آدرس مک تلفن‌های همراه باید وارد تنظیمات آنها شده و از قسمت Abute Phone، آدرس آن را بردارید؛ اما اگر از کاربران کامپیوترهای مک یا پی سی هستید باید برای یافتن آدرس maC دستگاه به بخش تنظیمات network and sharing center بروید.

تنظیمات مربوط به قابلیت کنترل والدین

تنظیمات بخش کنترل والدین نیز از مواردی است که برخی از کاربران تمایل دارند به منظور محدودسازی زمان دسترسی فرزندان به اینترنت، آن را انجام دهند. برای اجرای این تنظیمات روتر روی مودم باید در وهله اول از فیلتر کردن آدرس mac استفاده کنید.

به این ترتیب مطمئن خواهید بود که به جز دستگاه‌های انتخاب شده، هیچ دستگاه دیگری قابلیت اتصال به مودم را ندارد. سپس گزینه Parental Control را انتخاب کنید. با انجام این تنظیمات مطمئن خواهید بود که دستگاه مورد نظر فقط قادر به اتصال به شبکه در ساعات تعیین شده است.

انجام تنظیمات کلی

به جز تنظیماتی که در این مقاله به آنها اشاره شد، قابلیت‌های دیگری در تنظیمات روتر تعبیه شده است. برخی از کاربران این دستگاه ها تمایل دارند تا از تمامی این قابلیت‌ها استفاده کنند. به همین دلیل توصیه می‌شود تا کاربران، تمامی تب‌ها و منوهای موجود را سرچ کرده و از قابلیت‌های موجود آگاه شوند. به این ترتیب می‌توانند بنا به نیاز و خواست خود، تنظیمات بیشتری بر روی دستگاه اعمال نمایند.

کلام آخر
روترها به عنوان یکی از دستگاه‌های کارآمد و محبوب در عصر حاضر شناخته می‌شوند. این دستگاه ها با ایجاد شرایط مناسب برای اتصال کاربران به شبکه و رد و بدل کردن ایمن و سریع اطلاعات، نیازهای آنها را برطرف نموده و اتصالی سریع و آسان را برای آنها فراهم می‌آورند.

البته برخورداری از این ویژگی‌ها تنها در صورتی امکان‌پذیر است که تنظیمات روتر به درستی انجام شود. از این رو توصیه می‌شود با استفاده از نکات یاد شده در این مقاله، تنظیم روتر روی مودم اجرا شود تا شاهد بهترین عملکرد این دستگاه ها باشیم.