مهتابی

وقتی در خط زمانی پیشرفت فناوری های انسان که حوزه تکنولوژی حرکت می کنیم، همیشه صرفه جویی در مصرف انرژی را به عنوان یکی از اصلی ترین ویژگی های یک فناوری جدید مشاهده می کنیم. این موضوع در حوزه منابع تولید روشنایی مانند لامپ ها نیز کاملا صدق می کند. گذر از انواع لامپ های رشته ای و رسیدن به لامپ های فلورسنت یا همان لامپ مهتابی و در ادامه لامپ های فلورسنت فشرده یا همان لامپ کم مصرف و در نهایت لامپ LED نشان می دهد که میل به صرفه جویی در این پیشرفت ها چقدر نمایان است. لامپ های فلورسنت با ساختار خاص خود نسبت به لامپ های رشته ای، انرژی کمتری مصرف و در عین حال نور بیشتری تولید می کنند، همین ویژگی باعث شده که خرید لامپ مهتابی رواج پیدا کند و این نوع لامپ ها در شکل ها و اندازه های مختلف تولید و روانه بازار شوند.

لامپ مهتابی چیست؟

اساس کار این نوع لامپ بر بخار جیوه است. به طوری که با عبور جریان برق از گاز جیوه درون آن، اشعه ماورا بنفش ساطع می شود و به دلیل ساطع شدن همین اشعه است که بدنه این لامپ ها رنگ سفیدی دارند. رویه داخلی این لامپ فلورسنت را با نوعی فسفر که آن هم رنگ سفید دارد پوشانده اند که باعث می شود این نور ماورا بنفش را به نور سفید تبدیل نماید. به عبارت دیگر با اتصال جریان برق، الکترون ها از یک کاتد به کاتد دیگر شروع به حرکت می کنند و گازهای بی اثری (گاز نجیب) که درون لامپ وجود دارد مانند آرگون یا نئون به علاوه جیوه توسط این جریان تحریک می شود و با بخار شدن جیوه، این مخلوط گازها با هم واکنش می-دهند و همان اشعه ماورا بنفش نامرئی را تولید می کنند. سطح داخلی لامپ پوشانده شده به وسیله فسفر نیز به وسیله این اشعه نامرئی، می درخشد و برای ما قابل دیدن می شود. در واقع منظور از نامگذاری لامپ فلورسنت همان نور سفید درخشان است که پس از یکسری واکنش های شیمیایی توسط چشمان ما قابل دیدن می شود. پس بهتر است در خرید لامپ مهتابی به ویژگی های شیمایی این محصول توجه کنید تا از آسیب های احتمالی جلوگیری نمایید.

انواع لامپ های مهتابی از منظر ساختار

همانطور که در بالاتر به آن اشاره شد، کارکرد کلی یک لامپ فلورسنت به وسیله الکترودها و بخار جیوه است و در واقع نخستین دسته از این لامپ ها هم به همین شکل کارکرد دارند و بیشتر ما از این نوع لامپ ها مانند یک لامپ مهتابی دیواری در خانه، محل کار و ... استفاده می کنیم، در واقع لامپ های مهتابی با الکترود معروف ترین نوع این نوع لامپ ها هستند که هم شناخته شده تر می باشند و هم کاربرد بیشتری دارند. ولی دسته دوم لامپ های مهتابی از نوع بدون الکترود هستند که در واقع با حذف این المان، باعث شده که عمر این نوع لامپ ها بسیار بیشتر شود. البته به دلیل افت خاصیت فسفر در تبدیل اشعه ماورا بنفش به نور مرئی، عمر این نوع لامپ ها به 60 هزار ساعت می رسد که بعد از این مقدار اگر چه لامپ همچنان به کار خود ادامه می دهد اما میزان نور تولیدی آن کاهش پیدا می کند. این نوع لامپ ها، معمولا حالت یک حلقه بسته دارند و شبیه یک لامپ مهتابی گرد می باشند و کاربرد آنها معمولا برای مکان هایی است که تعویض لامپ در آنها با دشواری همراه است مانند سقف تونل ها، دیوارهای بلند و ... و یا در مکان هایی که لرزش زیادی وجود دارد مانند دیواره ماشین آلات، در صنایع نفتی، گاز و ... بیشتر از آن استفاده می گردد که البته در خرید لامپ مهتابی، شاید این نوع دوم برای کاربران خانگی زیاد کاربردی نباشد.

انواع لامپ های مهتابی بر اساس رنگ

مواد اضافی که می تواند به فسفر داخل این لامپ ها افزوده شود، رنگ نور و میزان بازتاب رنگ لامپ را مشخص می نماید و کیفیت آن فسفر، همانطور که در بالاتر به آن اشاره شد، می تواند در طولانی مدت باعث کاهش میزان نور تولیدی گردد. در یک لامپ مهتابی قدیمی، معمولا یک لایه فسفر وجود داشت، در واقع بیشتر لامپ های موجود در ایران به این شکل هستند که به پوشش هالوفسفات معروفند که شاخص نمود رنگ در این نوع لامپ ها بین 50 تا 70 درصد است و در اصطلاح تجاری این نوع لامپ ها را با عنوان BASIC می-شناسند. نسل بعدی لامپ مهتابی جدید که در دهه اخیر تولید شده است، دارای پوشش فسفر سه لایه می-باشند که به آنها ترایبند می گویند که نمود رنگ را به 80 تا 90 درصد می رساند. پر واضح است که به خاطر سه لایه بودن فسفر در این نوع لامپ ها، عمرشان طولانی تر خواهد بود و در طول زمان میزان نور تولیدیشان کاهش پیدا نمی کند و در واقع شیب کاهش تولید نور به خاطر تضعیف کیفیت فسفر در این نوع لامپ ها بسیار کمتر از نوع اول لامپ ها یعنی هالوفسفات است. پس با خرید لامپ مهتابی ترایبند می توانید نمود خوب رنگ، شار نوری بالاتر، افت شار نوری کم و طول عمر بالاتر را در لامپ یکجا داشته باشید.

خرید لامپ مهتابی بر اساس قطر

عمر لامپ فلورسنت و سابقه خرید لامپ مهتابی به هفتاد سال می رسد، جدا از پیشرفت های متعدد در میزان تولید نور در این نوع لامپ ها، قطر آنها نیز کاهش پیدا کرده است که باعث شده خرید لامپ مهتابی برای هر مکانی به سادگی ممکن شود. لامپ های مهتابی در 4 دسته T5، T8، T10 و T12 تقسیم بندی می شود. لامپ های فلورسنت T12 دارای قطر 38 میلی متری بودند که جزو نسخه های اولیه این نوع لامپ هستند و در توان های مصرفی 20، 40 و 65 وات تولید می شوند که در حال حاضر در بیشتر کشورها منسوخ گشته اند. لامپ های T10 قطر 32 میلی متری دارند و لامپ های T8 قطرشان 26 میلی متر است که نسبت به نسخه قبلی با وجود توان مصرفی پایین تر، نور بیشتری تولید می نمایند و در محدوده 10 تا 58 وات تولید شده و جایگزین خوبی برای نسخه های قدیمی تر لامپ های فلورسنت محسوب می گردند.
جدیدترین نوع لامپ های مهتابی نیز از نوع T5 هستند که 16 میلی متر قطر دارند و تا 104 لومن می توانند تولید نور نمایند، عمر متوسط آنها حدود 20 هزار ساعت و ترایبند بودن آنها باعث می شود که نمود رنگی بالای 80 درصد داشته باشند. این نوع لامپ ها در در دوسته عملکرد بیشتر (HE) و خروجی بیشتر (HO) تولید می شوند که در مجموع خرید لامپ مهتابی T5 را نسبت به سایر انواع لامپ توجیه می نماید.

انواع لامپ مهتابی

همانطور که می دانید یک لامپ مهتابی برای روشن شدن و آغاز به کار خود نیاز به یک قاب دارد که بتواند در آن جای بگیرد و به وسیله استاتر و ترانس و ایجاد جریان برق، روشن شود، در واقع بدون قاب خرید لامپ مهتابی و استفاده از آن ممکن نخواهد بود. معمولا شکل طراحی لامپ های مهتابی تماما به صورت استوانه ای است که همانطور در بالاتر به آن اشاره شد، می توانند در قطر با هم تفاوت داشته باشند اما همچنان می توانند به صورت دایره ای و حتی در بسیاری از موارد به صورت U شکل تولید شود که هر کدام کاربرد خودش را دارد. لامپ مهتابی شارژی نیز نوع دیگری از لامپ های فلورسنت است که برق آن به وسله یک باتری تامین شده و در مواقع اضطراری کاربرد دارند، معمولا این نوع لامپها یا به صورت تک کاره یا به صورت یک مجموعه که علاوه بر ایجاد روشنایی قابلیت های دیگری نیز مانند رادیو، اسپیکر و ... دارند ارائه می شود.
 اما نکته بسیار مهمی که در خرید مهتابی می تواند چالش برانگیز باشد، انتخاب قاب مناسب است. در اصل چون کارکرد لامپ های مهتابی با هم تفاوت چندانی ندارند، انتخاب قاب مناسب از نظر دکوراتیو می تواند تاثیر بسزایی در محیط خانه شما بگذارد. 
قاب ها می توانند بسته به نوع استایل خانه شما متفاوت باشند و در حالت های مختلفی مانند حالت مدرن یا کلاسیک تولید شوند. در هنگام خرید لامپ مهتابی باید توجه داشته باشید که آیا محصول همراه با قاب ارائه می شود یا اینکه باید به طور جداگانه قاب را تهیه نمایید. معمولا لامپ های مهتابی کوچکتر که طراحی اختصاصی دارند و برای ایجاد روشنایی در دستشویی و ... استفاده می شوند، همراه با قاب ارائه شده و البته خود لامپ آنها قابل تعویض می باشد در مقابل معمولا همراه لامپ های مهتابی قابی ارائه نمی شود و باید به این موضوع در خرید لامپ مهتابی موضوع توجه ویژه ای داشت.

تفاوت لامپ مهتابی با لامپ کم مصرف

این دو لامپ از نظر عملکردی هیچ تفاوتی با هم ندارند اما موضوع مهم این است که بر خلاف لامپ مهتابی، لامپ های کم مصرف دارای استارتر داخلی هستند. اما ویژگی اصلی که لامپ های کم مصرف را متفاوت از لامپ های مهتابی میکند اندازه آن است که باعث شده بتوان از آن بر روی لوستر و ... نیز استفاده نمود. در واقع نام لامپ کم مصرف که لامپ فلورسنت فشرده است نیز از همین ویژگی آن گرفته شده و همچنین داشتن سرپیچ و عدم نیاز به قاب نیز باعث شده استفاده و نصب آنها را آسان تر گردد.

خرید لامپ مهتابی

برای خرید این نوع لامپ ها باید در ابتدا به توان مصرفی آنها توجه نمایید که می تواند 18، 36، 20، 40 وات و یا مقادیر بالاتر یا پایین تری باشند. بسته به ابعاد محل موردنظر و اینکه چه میزان روشنایی مورد نیازتان است می توانید لامپ مهتابی را در تعداد تهیه نمایید چون میزان لومن لامپ های مهتابی بسته به توان مصرفی شان می تواند از 900 تا 2880 لومن متفاوت باشد و توجه داشته باشید که قابی که در اختیار دارید قابلیت نصب چند عدد مهتابی همزمان را داشته باشد تا به آن حد از نور مورد انتطارتان برسید. البته که در خرید لامپ مهتابی باید به قطر و طول آن و سازگاری آن با قابی که دارید نیز توجه کرد تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود. 
در نهایت باید یادآور شد که این لامپ تحت برندهای مختلفی مانند پارس شهاب، پارس، پارس اروند الکتریک، تکنوتل، پایانور و ... در بازار موجود است و قیمت آن در کمترین میزان برای یک مهتابی 18 واتی با قطر 2.5 و طول 60 سانتی متری و شکل تیوبی (بدون قاب) برابر با 15 هزار تومان است. شما می توانید برای خرید لامپ مهتابی به سایت رافنت قسمت انواع لامپ مراجعه نمایید.